Mango Myanmar Group မွ မလင္းလင္းတင္ထြန္းႏွင့္ (၅) မိနစ္တာ အေမးအေၿဖ

blank

မဂၤလာပါ အစ္မ။ ညီမတို႔ ဂႏၳဝင္မဂၢဇင္းက နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ ေလွ်ာက္လွမ္းၿပီး ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အားက်အတုယူဖြယ္ အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြကို ေမးျမန္းျပီး ဂႏၳဝင္ စာဖတ္ပရိသတ္ၾကီးအတြက္ တင္ဆက္ေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုတစ္ပတ္မွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ မိမိဝါသနာပါတဲ့အရာကို ေပါက္ေၿမာက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့အၿပင္ ေအာင္ၿမင္မွုကို ႀကာရွည္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ေနတဲ့ Mango Group ရဲ႕ Co-founder အေနနဲ႔ေရာ Mango Marketing Services ရဲ႕ Managing Director အေနနဲ႔ပါ တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ မလင္းလင္းတင္ထြန္း အေႀကာင္းကို တင္ဆက္ေဖာ္ၿပသြားမွာၿဖစ္ပါတယ္။ ကဲ… စလိုက္ႀကရေအာင္ေနာ္ အစ္မ။

၁။ အစ္မရဲ႕ မိသားစုေလးအေႀကာင္း အနည္းအက်ဥ္းမွ် ေၿပာၿပေပးပါအံုး။

မိသားစုအေနနဲ႔ဆိုရင္ ကြ်န္မအမိ်ဳးသားက Car business လုပ္ပါတယ္။ ကြ်န္မမွာ သားသံုးေယာက္ရိွပါတယ္။ အၾကီးဆံုးက ၁၂၊ အလတ္ကေလးက ၁ဝ ႏွစ္၊ အငယ္ဆံုးကေတာ့ ၈ႏွစ္ပါ။ အမ်ိဳးသားကလည္း သားအၾကီးဆံုး၊ ကြ်န္မကလည္း ကြ်န္မမိသားစုထဲမွာ သမီးအၾကီးဆံုး။ ေဆြေတြမ်ိဳးေတြနဲ႕ လွည့္ပတ္ျပီးေတာ့ မိသားစုေလးေတြ စုစုစည္းစည္းေလး ေနၾကပါတယ္။

၂။ အစ္မရဲ႕ education background ေလးနဲ႔ ပရိသတ္ၾကီးကို မိတ္ဆက္ေပးပါအံုး။

ကြ်န္မမိဘက အစိုးရဝန္ထမ္းေတြဆိုေတာ့ ျမိဳ႕သံုးေလးငါးျမိဳ႕မွာ ေက်ာင္းတက္ၿဖစ္ခဲ့တယ္။ မဂၤလာဒံုမွာ ၁ဝ တန္းေအာင္ခဲ့တယ္။ ၁ဝ တန္းၿပီးေတာ့ ၁၉၈၅ မွာ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္တက္ခဲ့တယ္။ အေရးအခင္းေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ေက်ာင္းေတြပိတ္ေနခဲ့တာေႀကာင့္ ၁၉၉၂မွ B.Com ဘြဲ႔ကိုရခဲ့တယ္။

၁၉၉၂ ျပီးေတာ့ အလုပ္ဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အလုပ္ခြင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ traning ေလးေတြတို႔ ၊ LCCIMarketing တို႔ တက္ၿပီး Marketing Diploma ယူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္က အစ္မေျဖတဲ့ Marketing Diploma စာေမးပဲြမွာ အစ္မက World No (2) Silver Medal ကိုရရွိခဲ့ပါတယ္။

ျပီးသြားေတာ့ ၂ဝဝ၃ မွာ ရန္ကုန္စီးပြားေရး တကၠသိုလ္မွာ Executive MBA ကို တက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၅ မွာ MBA ဘြဲ႔ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ academy အားျဖင့္သင္ထားတဲ့ ပညာေတြေပါ့ေနာ္။

၃။ အစ္မ ဒီ Marketing ေလာကထဲကို ဘယ္လို ေရာက္ရွိလာတာလဲ။ Mango ကိုေရာ ဘယ္လို စၿပီး ထူေထာင္ၿဖစ္ခဲ့တာလဲ။ အခု Mango operate လုပ္ေနတာ ဘယ္ေလာက္ ႀကာၿပီလဲ။

Marketing ထဲကို ဘယ္လုိေရာက္လာတာလဲဆိုေတာ့ ကြ်န္မက B.Com ၿပီးသြားေတာ့ အလုပ္ဝင္တဲ့အခါ accountant မက် operation admin မက် အလုပ္ေလးေတြ ခဏလုပ္လိုက္ေသးတယ္။ ျပီးသြားေတာ့မွ ကြ်န္မက အင္းယားလမ္းမွာရိွတဲ့ ဟုိတယ္တစ္ခုမွာ hotel manager လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီမွာစျပီး marketing ေလာကထဲကို ေရာက္လာတယ္။ ဟိုတယ္ေသးေသးေလးပဲဆိုေတာ့ ဟုိတယ္ခပ္ေသးေသးရဲ႕ manager ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ function အကုန္လံုးမွာ ပါရပါတယ္။ Admin လည္း ပါရတယ္။ HouseKeeping လည္း ၾကည့္လိုက္ရတယ္။ Food And Beverages အပိုင္းလည္းပါရတယ္၊ Marketing လည္း လုပ္ရတာပါပဲ။ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳးလုပ္ရင္းနဲ႔ marketing ထဲေရာက္လာတာကေတာ့ ၁၉၉၃ ေပါ့။ ေက်ာင္းျပီးသြားတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။

တကယ့္ marketing ေလာကထဲကို ပိုထဲထဲဝင္ဝင္လုပ္ၿပီး skill ၾကီးၾကီးနဲ႕ ေရာက္တာကေတာ့ ၁၉၉၆ ေပါ့။ ကြ်န္မ Unilever မွာအလုပ္ဝင္လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ Operation အတြက္ ကြ်န္မက Advertising and promotion manager အျဖစ္ဝင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္တုန္းက စလုပ္ခဲ့တာက ကြ်န္မရဲ႕ marketing skill ကုိ ပိုျပီး ဧရိယာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေပါ့။

Mango ကို ဘယ္လိုစျပီးထူေထာင္ခဲ့တာလည္းဆိုရင္ ကြ်န္မ ဒီလိုပဲ Corporate World ထဲမွာ က်င္လည္ေနရင္း ကြ်န္မနဲ႔ Unilever မွာ အတူလုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ကြ်န္မရဲ႕ ex-colleague မေအးႏွင္းေဆြ Mango ရဲ႕ Co-founder ေပါ့။ သူက ႏိုင္ငံၿခား Advertising Agency ၿဖစ္တယ့္ Bates Myanmar မွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ Bates IndoChina က ျမန္မာျပည္မွာ Multinational Corporation ေတြ အမ်ားႀကီးမရွိေသးေတာ့ slow down ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္၊ ၿပီးေတာ့ Bussiness sanction ေတြလည္း ထိေနတဲ့အခ်ိန္ဆိုေတာ့ ၂ဝဝ၂ – ၂ဝဝ၃မွာ ၿမန္မာၿပည္ကေန ျပန္ရုတ္သိမ္းလိုက္တယ္။ သူတို႔ ျပန္ရုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ၊ client ေတြ၊ အခ်ိဳ႕ multi nationtional မဟုတ္တဲ့ clients ေတြလည္း ရွိေနတာဆိုေတာ့ ဒီလူေတြကို service ေပးရေအာင္ဆိုျပီး ကြ်န္မသူငယ္ခ်င္းနဲ႔ တိုင္ပင္တယ္။ မေအးႏွင္းေဆြက Advertising Agency ေလး ကုိယ္ပုိင္ေထာင္ရေအာင္ဆိုျပီး ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ ကြ်န္မကလည္း သေဘာက်တာနဲ႕ ကြ်န္မတို႔ ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းျပီး လုပ္လိုက္တာေပါ့ေလ။ သူကေတာ့ Media ဘက္ကိုေပါ့။ ကြ်န္မကေတာ့ Consumer Product ေတြန႔ဲ client ဘက္ကိုရတယ္ဆိုေတာ့ ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းျပီးလုပ္ရင္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေတာ့ လုပ္ႏိုင္မွာပဲဆုိျပီး ကြ်န္မတို႔ ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းလုိက္တယ္။

ေပါင္းျပီးေတာ့ ကုမၸဏီကို တည္ေထာင္လုိက္တယ္။ အရင္ က Bates Indo China မွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ဝန္ထမ္းေတြပါ ေခၚျပီးေတာ့မွ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္မွာ ကုမၸဏီကိုစျပီး လုပ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုေတာ့ ၁၁ ႏွစ္ျပည့္ျပီးျပီးေပါ့။

သူကေတာ့ idea ယူလာတာ။ ကြ်န္မကေတာ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္က Unilever ဘက္မွာ အလုပ္လုပ္ေနရင္းနဲ႔ Unilever ကလည္း ၿမန္မာကေန ၿပန္ထြက္ေတာ့ Unilever ရဲ႕ Loa branch မွာသြားျပီး ကြ်န္မက တစ္ႏွစ္ခြဲအလုပ္လုပ္ပါတယ္။ သြားလုပ္ျပီး ကြ်န္မက ရန္ကုန္ျပန္လာပါတယ္။ ကြ်န္မက အိမ္ေထာင္က်ခါစျဖစ္ေတာ့ ရန္ကုန္ျပန္လာ၊ ကေလးေလးဘာေလး ေမြးရမယ္ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္ နည္းနည္းအားေနျပီျဖစ္ေတာ့ ကြ်န္မတို႔ ႏွစ္ေယာက္လုပ္ျဖစ္သြားတာပါ။

 ၄။ အခုလက္ရွိမွာ Mango တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေလးေတြကိုလည္း ပရိသတ္ၾကီးသိေအာင္ ေျပာျပေပးပါအံုး။

ကြ်န္မတို႔ mango အေနနဲ႕ေတာ့ ဒီခု ကုမၸဏီေလးခုရိွပါတယ္။ Mango Marketing လို႔ ေခၚတဲ့ ဟိုး ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ကတည္းကေနေထာင္ထားတဲ့ full service ေပးတဲ့ company ရယ္။ Mango Media ရယ္ ေနာက္ျပီးေတာ့ Mangosteen ေခၚတဲ့ Public Relation ရယ္ ေနာက္ျပီးေတာ့ Wave Digital Media ရယ္ဆိုျပီး ေလးခုရိွတယ္။ ေလးခုလံုးကိုေတာ့ ကြ်န္မနဲ႕ မေအးႏွင္းေဆြနဲ႔က Co- founders ေတြေပါ့။ ကြ်န္မကေတာ့ Mango Marketing ရဲ႕ Managing Director အေနနဲ႔လုပ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ Mango Media နဲ႔ Mangosteen PR တို႔ရဲ႕ Managing Director ေပါ့။ ဒီမွာေတာ့ ဘာ service အေနနဲ႔လုပ္လဲဆိုေတာ့ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုကို ေစ်းကြက္ထဲပို႔မယ္ဆုိရင္ market research ၊ consumer research မွအပ brand communication service အားလုံးေပးပါတယ္။ ဒီ brand တစ္ခုကို ဘယ္လို position နဲ႔လုပ္မယ္။ ျပိဳင္ဘက္ေတြၾကားထဲမွာ ဘယ္လိုသြားရမလဲဆိုတာ၊ ဒီပစၥည္းကေတာ့ ဘာအတြက္လို႔ ဆိုတဲ့ position မ်ိဳး။ အဲ့ဒီပစၥည္းကို တကယ္တမ္း market ထဲေရာက္တဲ့အခါက်လို႔ရွိရင္ လူေတြသိသြားေအာင္ ဘယ္လို promotion ေတြလုပ္မယ္။ sampling ေတြလုပ္မယ္။ ေစ်းကြက္ထဲမွာ နမူနာေပးရမယ့္ အလုပ္ေတြလုပ္မွာလား၊ ေစ်းကြက္ထဲမွာ activation လို႔ ေခၚတဲ့ ဒီေစ်းကြက္ကို လႈပ္ရွားသြားေအာင္ လႈံေဆာ္ေပးတဲ့ အရာေတြကို လုပ္မလားဆိုတာမ်ိဳးေလးေတြ စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။

ကုမၸဏီေလးခုလံုးေပါင္းရင္ေပါ့ PR က Public Relation နဲ႔ ပတ္သက္တာကိုလုပ္မယ္။ Media ကက် ေငြေပးျပီး ဝယ္ရတဲ့ Media Placement မ်ိဳးလုပ္မယ္။ ကြ်န္မတို႔ကေတာ့ အဲ့ဒီ Media ထဲမွာ ထည့္ၿပီးေၾကာ္ျငာဖို႔ materials ေတြျဖစ္တဲ့ TV Commercial ေတြ၊ Poster ေတြ၊ Radio ေၾကာ္ျငာေတြကို ကြ်န္မတို႔ create လုပ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ Wave Digital ကက်ေတာ့ Social Media ေတြ၊ Website ေတြ၊ Ads ေတြသံုးျပီးေတာ့မွ ကိုယ့္ကုန္ပစၥည္းေတြ ေၾကာ္ျငာဖို႔အတြက္ လုပ္ေပးတဲ့ အလုပ္ေတြ၊ တကယ္တမ္းတင္ေပးတဲ့အလုပ္ေတြကို လုပ္ပါတယ္။ ၾကည့္မယ္ဆိုလုိ႔ရိွရင္ အားလံုးေလးခုလံုးေပါင္းလိုက္ရင္ အစအဆံုး full service ျဖစ္ပါတယ္။

 ၅။ Mango ရဲ႕ servicing က local အတြက္ပဲလား။ local အၿပင္ oversea client service ကိုပါ အစ္မတို႔ လက္ခံေလ့ရွိလား။

ကြ်န္မတို႔ စခဲ့တာတုန္းကေတာ့ International Client ေတြပဲ မ်ားပါတယ္။ ၂ဝဝ၄ တုန္းကဆိုေတာ့ Regional Company ေတြပိုမ်ားပါတယ္။ ႏ္ိုင္ငံျခားမွာလည္း product ေတြရိွတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ အာရွမွာ လုပ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါအျပင္ local ထဲမွာမွ သူမ်ားနဲ႔ ေရွ႕တစ္ဆင့္တိုးျပီးေတာ့မွ ေဝးေဝးကုိ ၾကိဳတင္ၾကည့္ထားျပီးေတာ့ professional ကို လုပ္မယ္ဆိုျပီး စဥ္းစားထားတဲ့လူေတြအတြက္လည္း လုပ္ပါတယ္။ Local အတြက္လည္း လုပ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ client ေတြထဲမွာ ႏွစ္မ်ိဳးရိွပါတယ္။ International Client နဲ႔ Local Client နဲ႔ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးရိွပါတယ္။

International ဆိုရင္ ယခု Unilever ရဲ႕ product ေတြက Global Brands ေတြပါ Clear တို႔၊ Sunsilk တို႔၊ Omo တို႔၊ Knorr တို႔ International Brand ေတြကိုလည္း ကြ်န္မတို႔ လုပ္ေပးပါတယ္။ International ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္မွာ လာလုပ္ေနတာ Telenor တို႔၊ Carlsberg Beer တို႔၊ IBTC ရဲ႕ Grand Royal တို႔ေတြလည္း ကြ်န္မတို႔ service ေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြပါပဲ။ IBTC ဆို ကြ်န္မတို႔ ၂ဝဝ၄ခုႏွစ္ ကုမၸဏီ စကတည္းကေန service ေပးခဲ့တာ ဒီခုထိပါပဲ။ Local ကုမၸဏီအေနနဲ႔ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းလုပ္ျဖစ္တာကေတာ့ ျမန္မာကုမၸဏီေတြထဲမွာ ဆိုရင္ ဥပမာဘဏ္ေပါ့ေနာ္။ ကြ်န္မတို႔ MAD Bank အတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဟုိဟာေပါ့ ဥေရာပ၊ အာရွ ကုမၸဏီ လီမိတက္ EAC ေပါ့။ EAC ဆိုရင္ Local ကုမၸဏီ ပါပဲ။ အဲ့ဒီအတြက္လည္း လုပ္ေပးပါတယ္။

International နဲ႔ Local နဲ႔ ၾကည့္ရင္ေတာ့ International က နည္းနည္းေလးမ်ားပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ဆီမွာ client ေတြထဲမွာေပါ့ International က နည္းနည္းေလးမ်ားပါတယ္။ Local လည္းရွိပါတယ္။

 ၆။ Mango မွာ အစ္မ တာဝန္ယူထားရတဲ႔ အပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးလည္း မိတ္ဆက္ေပးပါအံုး အစ္မ။

ကြ်န္မတို႔ဆီမွာေတာ့ ကြ်န္မက title အေနနဲ႕က Managing Director ေပါ့။ Managing Director အေနနဲ႔ လုပ္ပါတယ္။ Managing Director ပဲ ေခၚေခၚ CEO ပဲ ေခၚေခၚ အတူတူပါပဲ။ အဓိကေတာ့ ကြ်န္မက ဝန္ထမ္းပိုင္းဆိုင္ရာဆိုတဲ့ေနရာမွာ talent socurcing ပိုင္းလုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ financial ပိုင္းဆိုင္နဲ႔ overall administration အေနနဲ႔ ၾကည့္ပါတယ္။ တာဝန္ယူရမယ့္အပိုင္းေတြ လုပ္ပါတယ္။ ဒါျပီးသြားရင္ေတာ့ ကြ်န္္မတို႔မွာ Manager ရိွပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးပါပဲ။ လူငယ္ပါပဲ။ Manager သပ္သပ္ပါ။ ဟုိအစကတည္းကေန ကြ်န္မတို႔နဲ႔ အတူတူတြဲလုပ္ခဲ့တာပါ။ မခင္သက္ခိုင္ဆိုတာ ရိွပါတယ္။ သူကေတာ့ operation အလုပ္ကိုပိုလုပ္ပါတယ္။ ကြ်န္မေတာ့ သူ႕ကို support လုပ္ေပးတာေပါ့။ ေနာက္ ကြ်န္မ strategy ေပါ့။ Brand Strategy Head အေနနဲ႔ ဝင္ျဖည့္ေပးပါတယ္။

အဓိကက local နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ local consumer ေတြရဲ႕ insights ေပါ့။ media ေတြ၊ response ေတြကို ျဖည့္ေပးရတဲ့အလုပ္ေတြ၊ local နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သိျမင္မႈေပါ့။ လူေတြက ဘာေတြစိတ္ဝင္စားတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ behavior ေတြက ဘယ္လိုရွိတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ သမိုင္းေပါ့။ ကြ်န္မတို႔က marketing ထဲမွာ ႏွစ္ ၂ဝ ေလာက္ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေျပာင္းလာတဲ့ trend ကို ကြ်န္မတို႔က ျမင္ေနတဲ့ေတာ့ ဒါက strategy ပိုင္းဆုိင္ရာမွာ ကြ်န္မတို႔ role ၿဖည့္ေပးတာေပါ့။ ကြ်န္မတုိ႔က ကုမၸဏီေသးဆုိေတာ့ ကုမၸဏီပိုင္းဆိုင္ရာ အေယာက္ ၅ဝ ေပါ့။ ကုမၸဏီ ၄ခုလံုးေပါင္းၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ အေယာက္ ၁၅ဝ ေလာက္ရိွမွာေပါ့။ ကြ်န္မဒီမွာ Managing Director အေနနဲ႔ၾကည့္တဲ့ ကုမၸဏီေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ေတာ့ လူအေယာက္ ၅ဝ ရိွေနေတာ့ ကုမၸဏီက ေသးပါေသးတယ္။ ကုိယ္တိုင္ဝင္ပါျပီးလုပ္ရတဲ့ အလုပ္မ်ိဳးပါ။ ျပီးေတာ့ Hands on ေတာ့ ထုတ္ေနရတုန္းပဲေပါ့ေလ။ ဗမာကုမၸဏီေတြရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္းေပါ့။

 ၇။ Media and Marketing က႑ေတြရဲ႕ အေရးပါမႈကို လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ပိုသိလာၿပီး နဂိုကထက္ အခုမွ ပိုၿပီး အေလးထား လုပ္ေဆာင္လာႀကၿပီဆိုေတာ့ အစ္မတို႔ အေနနဲ႔ Mango Media and Marketing စတင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရလဲ။ ဒါေတြကို ဘယ္လို ရင္ဆိုင္ ေက်ာ္လႊားခဲ့ရလဲ။ မွ်ေဝေပးပါအံုး။

ကြ်န္မတို႔ကေလ marketing စခဲ့တာက ၂ဝဝ၄ ဆိုေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး professional ရိွတယ္ဆုိေတာ့ idea စဥ္းစားေပးတဲ့သူရိွတယ္။ idea စဥ္းစားေပးခၾကီးပဲ သပ္သပ္ရိွတယ္။ အဲ့ဒီလို idea စဥ္းစားေပးခ ေပးရတယ္ဆိုတာ အဲ့ဒီတုန္းက သိခဲ့တဲ့သူက နည္းတယ္။ International exposure ရိွတဲ့သူက နည္းတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ဒီဇိုင္းတစ္ခုလုပ္ေပး လိုက္ရင္ အဲ့ဒီဒီဇိိုင္းလွလွေလးလုပ္ေပးလိုက္တယ္။ အဲ့ဒီဒီဇိုင္း ၂ သိန္းတန္တယ္ဆိုျပီး ေပးလိုက္ရင္လည္း သူက ယူရင္ယူသြားတတ္တယ္။ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္မႈနဲ႔ ျမင္ရတဲ့အေပၚမွာ material ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ကြ်န္မတုိ႔က မ်ားေသာအားျဖင့္ idea ေတြ ေရာင္းရတာမ်ားတယ္။ idea ဆိုတာက အေကာင္ထည္က စာနဲ႔ပဲ ေရးထားတာရွိတယ္။ ပံုဆြဲေပးတာေတာင္မဟုတ္ဘူး။ အဲ့ဒီ idea ၾကီးကိုလည္း ခ်က္ခ်င္းခ်ည္း ယူသြားျပီးေတာ့ ခ်က္ခ်င္း လုပ္ရတာလည္းမဟုတ္ဘူး။ ကြ်န္မတို႔က idea ကို materialize ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမွာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္မတို႔က အဲ့ဒီ idea ကို ေရာင္းတာဆိုေတာ့ brand strategy တို႔၊ communication strategy တို႔ ေပါ့။

အဲ့ဒီေခတ္တုန္းကေတာ့ ဘာေခတ္လည္းဆိုေတာ့ ကြ်န္မတို႔ ထင္ျမင္ခ်က္ လူေတြက appreciate မလုပ္ဘူးမဟုတ္ဘူး လုပ္တယ္။ ကြ်န္ေတာ့္တို႔ ေျပာဆိုေပးတာေတြ၊ ေတြးၾကည့္ေပးတာေတြ အေရးၾကီးမွန္းလည္း သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာျဖစ္လည္းဆုိေတာ့ ဒီတိုင္းထြက္လာတာပဲ ဘာမွလည္း effort ၾကီး မထြက္ပဲနဲ႔။ စဥ္းစားထားတဲ့ idea ေလးကို ေျပာလိုက္တာပဲ။ အဲ့ဒီအတြက္ ဒီေလာက္ ပိုက္ဆံအမ်ားၾကီး charge လုပ္ရသလားဆိုၿပီး justify မလုပ္ႏိုင္တဲ့လူေတြ အမ်ားၾကီးေတြ႔ပါတယ္။ အဲ့ဒီတုန္းကေတာ့ ကြ်န္မတို႔ challenge ကေတာ့ အဲ့ဒါေပါ့ေနာ္။

အစပိုင္းမွာေတာ့ ဘယ္လို ငါတို႔ရဲ႕ idea ကိုေရာင္းမလဲဆိုျပီး၊ ဒါမ်ိဳးက ေငြေပးျပီး ဝယ္ရမယ့္ဟာမ်ိဳးဆိုတာကို ေတာ္ေတာ္ၾကီးကုိ လူသိလာေအာင္လုပ္ခဲ့ရတာေပါ့။ အားလံုးက တြဲေနတာ material ေတြနဲ႔ တြဲေနတာေလ။ ဥပမာ ေၾကာ္ျငာရိုက္မယ္လို႔ စဥ္းစားလိုက္ရင္ ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာေတြ၊ ေၾကာ္ျငာဒါရိုက္တာတစ္ေယာက္ကို contact လုပ္လိုက္ရင္ သူ႔လူေတြကိုေခၚျပီးေတာ့ တစ္ခါတည္းပဲ ရိုက္ျပီး တစ္ခါတည္း output ထြက္လာတာဆုိေတာ့ ဘယ္လိုေျပာမလဲ ကြ်န္မတို႔ကက်ေတာ့ material က ေနာက္မွလိုက္မွာ၊ idea က ေရွ႕ကဆိုေတာ့ ။ ကြ်န္မတို႔ ေပးတဲ့ material ဆိုတာ mini Power-point presentation ပဲ၊ ေနာက္မွ material ေတြ လိုက္လာမွာဆိုေတာ့ ကြ်န္မတို႔က material provider ေတြနဲ႔ပါ ျပိဳင္ျပီးေတာ့မွ service ကို ေရာင္းရတာေပါ့။ အဲ့ဒါေတာ့ ကြ်န္မတို႔ ပထမဆံုးေတြရတဲ့ အခက္အခဲပဲေပါ့။

တျဖည္းျဖည္းခ်င္းတက္လာေတာ့ ဘာေတြျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ competition ေတာ့ အမ်ားႀကီး မရိွဘူး။ professional ေတြေတာ့ရိွတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း market ကေတာ့ ေသးေသးတယ္ေပါ့။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘာရိွလည္းဆိုေတာ့ client ကလည္း နည္းနည္းေလးပဲရိွတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာေလ တကယ္တမ္းအလုပ္လုပ္ေနျပီးေတာ့ market ထဲမွာ communication လုပ္ေနတဲ့ client ကလည္း နည္းနည္းေလးပဲရိွတယ္။ က်န္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္ကို ျပန္ၾကည့္ရင္ တကယ္တမ္း service ကုိ မ်ားမ်ားေပးျပီး ဝယ္ယူႏိုင္တဲ့သူဆိုတာ အရမ္းရွားတယ္။ နည္းေတာ့ ဒီရိွတဲ့ client ေတြနဲ႔႔ပဲ ကြ်န္မတို႔က လုပ္ၾကရတာ။ competition ေတြအားလံုးကလည္း service ေတြ ေပးၾကရတာေပါ့။ value အားျဖင့္ pricing အားျဖင့္ အမ်ားၾကီး ေစ်းတင္လို႔ မရဘူးေပါ့။ လူကလည္း နည္းနည္းပဲ ရိွတယ္။ competition ကလည္းရိွတယ္ဆိုေတာ့ေပါ့။ အလုပ္ေတာ့လုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ income generation ကေတာ့ ဒီေလာက္ အေကာင္းႀကီး မဟုတ္ဘူးေပါ့။ အဲ့ဒါကေတာ့ ကြ်န္မတို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္က ရိွတဲ့ second challenge ေပါ့ေနာ္။

ဒီဘက္ ေနာက္ပိုင္းမွာကက်ေတာ့ ကုမၸဏီမွာလည္း Group အေနနဲ႔ ကုမၸဏီေတြ အမ်ားၾကီး တိုးလာတယ္။ အခုဆိုရင္ စိတ္ဝင္စားတဲ့ client ေတြက အမ်ားၾကီးပဲ။ ၿမန္မာၿပည္က တံခါးဖြင့္လာေတာ့ ဝင္လာတဲ့လူေတြက အမ်ားၾကီးပါ။ value အားျဖင့္လည္း ေပးရမွန္းသိလာၾကတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ဝင္လာတာလည္း အေၾကာင္းတစ္ခုေပါ့။

ဒီအေျခအေန ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ကြ်န္မတို႔က challenge က ဘာေတြျဖစ္လာလဲဆိုရင္ resource ျဖစ္လာပါတယ္။ resource ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ media တို႔ marketing တို႔ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာတဲ့အခါ local ေတြ အေနနဲ႔ expertise မ်ားမ်ားစားစားမရိွပါဘူး။ ဒါမ်ိဳးကုိ service ေပးႏုိင္တဲ့လူ မ်ားမ်ားစားစားမရိွပါဘူး။ ဒီေတာ့ local ဝန္ထမ္းေတြကို skills develop လုပ္ရင္း၊ ရာထူးတိုးေပးရင္း ပိုတာဝန္ယူေစဖို႔ develop လုပ္ရတာေပါ့။ ႏိုင္ငံျခားကေနလည္း ဝန္ထမ္းေတြ ေခၚရပါတယ္။ Resource Management နဲ႔ Talent Management အတြက္ လက္ရိွအေနအထားအျဖစ္ ဒါဟာ ကြ်န္မတို႔အတြက္ big challenge ေပါ့။

ႏိုင္ငံျခားသားအေနနဲ႔ ဒီကိုေရာက္လာျပီဆို္ရင္ သူတို႔က international background ျဖစ္ၿပီး လုပ္ပံုလုပ္နည္းေတြ၊ competency ေတြေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က diverse ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ consumer study ေတြ အမ်ားၾကီးျပန္လုပ္ရပါတယ္။ အခု Clients ေတြရဲ႕ service level expectation ေတြက တၿဖည္းၿဖည္းနဲ႔ ပိုပိုၿမင့္လာတယ္။ ကြ်န္မတို႔ဆီက ပိုပိုေကာင္းတဲ့ service မ်ိဳးကို လိုခ်င္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီ service level ကို International satandard expertise ေတြနဲ႔ ညီေအာင္ ႀကိဳးစားရတဲ့ အပိုင္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါက ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ resource အေနနဲ႔ challenge ေပါ့ေနာ္။ ကြ်န္မတို႔မွာက quality service ပို ေကာင္းေကာင္းျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ဆို ကြ်န္မတို႔က ႏိုင္ငံျခားသားဝန္ထမ္းေတြ သံုးပါတယ္။ ဒါက ေရတိုပဲၿဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔နဲ႔အတူတူ တြဲထားၿပီးေတာ့ ၿမန္မာဝန္ထမ္းေတြလည္း ဒီလို level ေတြေရာက္ႏိုင္တယ္၊ သူတို႔ဆီက တာဝန္လႊဲယူႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရရွည္မွာ ပိုေကာင္းတာေပါ့။

ၿပီးေတာ့ Consumer Marketing ၿဖစ္တဲ့အတြက္ေႀကာင့္ ကြ်န္မတို႔မွာ လုိအပ္တာက Language Effeciency ၿဖစ္ပါတယ္။ ၿမန္မာက နဂိုကတည္းက diverse ၿဖစ္တာေႀကာင့္ ၿမန္မာရဲ႕ သမိုင္းေႀကာင္းနဲ႔ အေၿခခံေတြလည္း နားလည္ထားတဲ့သူေတြ ၿဖစ္ဖို႔လုိပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ေရရွည္မွာ လုပ္ရမယ့္ အရာေတြေပါ့ေနာ္။

 ၈။ အခက္အခဲေတြကိုဆိုရင္ ဘယ္လို ခံယူခ်က္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းခဲ့လည္း ဆိုတာေလးလည္း မွ်ေဝေပးပါအံုး။

အခက္အခဲကေတာ့ ေတြ႔တာေပါ့ေလ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ။ ျပီးေတာ့ ကြ်န္မနဲ႔ ကြ်န္မ partner နဲ႔ အမ်ားအားျဖင့္ စဥ္းစားၾကတာေတာ့ “ဒီလို ျပႆနာေတာ့ အျမဲရိွေနမွာပဲ။ ငါတို႔ ေၿဖရွင္းႏိုင္မွာပါပဲ။” ဆိုၿပီးေတာ့ စိတ္ထားနဲ႔ ခံယူခ်က္ရွိထားေတာ့ ကြ်န္မတို႔ စိတ္ရွင္းပါတယ္။ ဥပမာ ကိုယ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္တဲ့အရာကို လုပ္မယ္။ ေပးႏိုင္တဲ့အရာကို ေပးမယ္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈေတြထားျပီး ျပႆနာကို ေျဖရွင္းမယ္။ ေနာက္ဆံုး ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္လည္း တရားေတာ္ထဲကလိုပဲ let go ေပါ့။ ကြ်န္မတို႔ လုပ္တဲ့ခံယူခ်က္ပါပဲ။ တစ္ခုခုကို အတင္းၾကီး hold on လုပ္ထားဖို႔ မစဥ္းစားပါဘူး။ ေနာက္ဆံုးဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ရင္သြားေပါ့။

 ၉။ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခု အတြက္ marketing ရဲ႕ အခန္းက႑ ဘယ္ေလာက္ထိ အေရးပါလဲ ဆိုတာ အစ္မ အေတြ႔အၾကံဳေတြ အေပၚ အေျခခံျပီး မွ်ေဝေပးပါအံုး။

marketing လို႔ေျပာၾကလို႔ရိွရင္ ၿမန္မာေတြက marketing ကို ေစ်းကြက္ရွာေဖြေရးတို႔၊ ေစ်းကြက္ခ်ိဳးေဖာက္မႈတို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးေခၚၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္မအေနနဲ႔ marketing ကို marketing လို႔ပဲ ေခၚတာေကာင္းပါတယ္။ marketing မွာေတာ့ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုအတြက္ ဘယ္ေလာက္အေရးပါလာလဲဆုိရင္ ဒီေခတ္မွာ marketing ရဲ႕ အေရးပါမႈက ပိုမ်ားလာပါတယ္။ အရင္ေခတ္ေတြတုန္းကေတာ့ သိတဲ့အတိုင္းပဲ marketing movement ေတြမွာ ပစၥည္းေကာင္းေကာင္း ေရာင္းႏိုင္ဖို႔၊ မ်ားမ်ား ထုတ္ႏိုင္ဖို႔၊ လူေတြႀကိဳက္ေအာင္ ပိုလုပ္ႏိုင္ဖို႔ စသၿဖင့္ တၿဖည္းၿဖည္း ေၿပာင္းလာတဲ့ အရာေတြပါ။ အခုကေတာ့ လူတိုင္းက ပစၥည္းေကာင္းေကာင္း ထုတ္ႏိုင္ေနျပီ။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ different consumer ေတြေပၚလာတယ္။

mass consumer လို႔ စဥ္းစားေပမယ့္ အမ်ားသံုးတဲ့ ပစၥည္းလို႔ စဥ္းစားရင္ေတာင္မွ အမ်ားထဲမွာမွ အားလံုးက တစ္ပံုစံတည္း၊ တစ္ေသြးတည္း တစ္ေရာင္တည္း၊ အရင္တုန္းက ကြ်န္မတို႔အေခၚအေဝၚေပါ့ စက္ရုံထုတ္ဆိုေတာ့ အားလံုး တစ္ပံုစံတည္းေတြပဲ။ အဲ့ဒီလိုေတြပဲ ရိွေနေတာ့ market ထဲျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြ်န္မတုိ႔က marketing ရဲ႕ အေနအထားက နည္းနည္းျငိမ္တာေပါ့ေနာ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လူေတြက ရိွတဲ့ပစၥည္းေတြကိုပဲ ယူရတာကိုး။ ဒါက ကြ်န္မတို႔ ration ေပးတဲ့ေခတ္အေနအထားေလးေတြကို ျပန္ၾကည့္ရင္ marketing အခန္းက႑ေလးက သိပ္မရိွဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီဘက္ေခတ္ကို ေရာက္လာေတာ့ ပစၥည္းေတြက မ်ားလာျပီ။ market က open ျဖစ္လာတယ္။ လူေတြမွာ communication က ေနရာတကာကို reach ၿဖစ္လာတယ္ဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံၿခားမွာ ျဖစ္ေန အေၾကာင္းအရာေတြ၊ ပစၥည္းေတြ၊ စိတ္ကူးေတြကလည္း ကြ်န္မတို႔ ဆီကို ခ်က္ခ်င္းေရာက္လာႏိုင္တယ္။ လူေတြက ဒါေတြကို လုိခ်င္လာတာေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရိွလာတယ္။ ရေအာင္ယူဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြ ရိွလာတယ္။ market မွာလည္း ကိုယ့္ေနရာတစ္ခုတည္းပဲ မဟုတ္ပဲနဲ႔ market ၾကီးတစ္ခုလံုးနဲ႔ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရိွတဲ့ market ၾကီးက ၾကီးလာတာေပါ့။ အဲ့ဒီအေနအထားမွာ marketing ရဲ႕ အခန္းက႑သာ မရိွခဲ့ရင္ ကြ်န္မတို႔က အခုနက ေျပာသလိုပဲ ration နဲ႔ ဝယ္ရတဲ့ဟာ ဥပမာ – marketing သာမရွိရင္ ပစၥည္းဆုိရင္ ဒီဒီဇိုင္းတစ္မ်ိဳးတည္းပဲ ဘာအေရာင္ရွိလည္း အျဖဴရယ္၊ အမဲရယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံနဲ႔ပဲသြားေနရမွာပါ။ ဒီေတာ့ marketing က အေရးပါပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ လူေတြကို attract လုပ္တဲ့ေနရာမွာ၊ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုရဲ႕ function ေတြ သိပ္မကြာလာေတာ့ပါဘူး။

telephone handset ေတြ ၾကည့္မလား၊ ေမာ္ေတာ္ကားေတြ ၾကည့္မလား။ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ေတြ ၾကည့္မလား၊ အားလံုးက ေပးႏိုင္တဲ့ benefits ေတြက သိပ္မကြာၾကပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္ ဘယ္လို market လုပ္တလဲ၊ ဘယ္လို ပံုစံခ်ၿပီး ေစ်းကြက္ထဲမွာ ထိုးေဖာက္လဲေပၚမွာ မူတည္ျပီးေတာ့ “ဟာ… ဒီတံဆိပ္ကျဖင့္ အရမ္းကို ၾကိဳက္တဲ့တံဆိပ္” ” ဒီတံဆိပ္ကျဖင့္ old people stuff ၿဖစ္သြားၿပီ” “ဟာ… ဒါေတြက new trend” တို႔ ဆိုၿပီး ျဖစ္သြားတာေပါ့။ ျပီးတို႔ marketing ရဲ႕ က႑ေတြမွာ အေရးပါျပီးေတာ့မွ marketing ေကာင္းေကာင္းလုပ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကြ်န္မတို႔က ပစၥည္းေတြကုိ ဒီလို differentiate လုပ္ၾကရတာပါ။

လက္ရိွအေနအထားအားျဖင့္ဆုိရင္ ကြ်န္မတို႔ marketer ေတြအေနနဲ႔ ေနာက္ေျပာင္ျပီးေတာ့ ေျပာၾကတာရိွပါတယ္။ “ငါ့ပစၥည္းကပိုျပီးေတာ့ premium position သြားတယ္။ ဘာလုိ႔ premium ကို သြားတာလဲဆုိရင္ margin နည္းနည္းျမင့္သြားလို႔ premium ျဖစ္သြားတာဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ ေစ်းၾကီးလို႔ premium ၿဖစ္သြားတာဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ စသည္ျဖင့္ marketer ေတြအေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဒါေတြအကုန္လံုးက ဒီproduct ကို promote လုပ္တဲ့အခါမွာ သံုးတဲ့ marketing tactic ေတြ၊ strategy ေတြကဲြသြားတာပါ။ ကြ်န္မတို႔က product ေတြကို လူေတြလိုမ်ိဳး personality ေတြ ခြဲျပီးေတာ့မွ ဒီအခိ်ဳရည္ကုိ ေသာက္တဲ့လူကေတာ့ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးျဖစ္မွာ၊ ေနာက္အခ်ိဳရည္ကို ေသာက္တဲ့လူကေတာ့ ဒီလူကေတာ့ လူလတ္တန္းစားေလာက္ျဖစ္မွာ၊ လူငယ္ေလာက္ျဖစ္မွာ၊ လူၾကီးျဖစ္မွာဆိုတာကို ကြ်န္မတို႔က ခြဲၾကည့္ၾကတာပါ။ marketing ရဲ႕ အခန္းက႑ေပၚမူတည္ၿပီး ကြ်န္မတို႔က ဒါေတြကို လူလိုၿမင္လာတာေပါ့။ ဒါကအဓိက ကြ်န္မအေနနဲ႔ ၿမင္ရတဲ့အေၾကာင္းအရာပါပဲ။

တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြက ဘယ္လိုလူမ်ိဳးလည္းဆုိတာကို ကြဲကြဲျပားျပားျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ လူေတြကေတာ့ ဘာမွမသိဘူးေပါ့ သူလိုကိုယ္လုိပဲ ေရာေရာေႏွာေႏွာ ေနထိုင္ၾကတယ္။ အဲ့ဒါက marketing ကို ဘယ္ေလာက္ ဒီအတိုင္းပဲ ခ်ျပီးေတာ့ position လုပ္ထားတယ္။ အဲ့ဒီ product ေတြကို အဲ့ဒီ brand ေတြကို ဘယ္လိုလူေတြလဲလို႔ ေျပာတဲ့ေနရာမွာ consumers ေတြရဲ႕response ဟာ အဲ့ဒါကေနျမင္ရတာပါပဲ။ ကြ်န္မတို႔ အေနနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ position ခ်ထားတယ္ဆုိတာကို ျမင္ရတာေပါ့ေနာ္။ ဤေဆာင္းပါးကို ဂႏၱဝင္မဂၢဇင္း မွ ေရးသားတင္ဆက္သည္။

၁ဝ။ beginner ဘဝကေန ဒီလို ေအာင္ျမင္တဲ့ အေျခအေနေရာက္လာဖို႔ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့ရတဲ့ အပိုင္းေလးေတြလည္း သိပါရေစရွင့္။

ကြ်န္မတို႔ကေတာ့ ကြ်န္မကိုယ္တုိင္ပဲ ၾကည့္ၾကည့္ေပါ့။ ကိုယ္တစ္ဦးတည္း လုပ္ခဲ့ရတဲ့ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကုမၸဏီတစ္ခုအေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့ရတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ကို အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္လုပ္တယ္။ ဒါကြ်န္မတို႔ရဲ႕ basic ပါ။ ဘယ္ဟာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ရမယ့္အခ်ိန္ လုပ္ရမယ့္ေနရာမွာ ရလာတဲ့အလုပ္ကို အေကာင္းဆံုးၿဖစ္ေအာင္ လုပ္တာပါပဲ။

ကိုယ္ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ ေအာင္ျမင္မယ့္နည္းလမ္းေတြက ရိွပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ကိုယ္လုပ္တဲ့အလုပ္ကို အစကေနစျပီးေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ ထိုင္မေစာင့္ႏိုင္ပါဘူး။ ကြ်န္မကိုယ္တုိင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ “ဘယ္လိုမ်ိဳးရမွာ လုပ္မွာ”၊ “ဘာက်မွ လုပ္မွာ” ဆိုျပီး မေစာင့္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အလုပ္တစ္ခုကို လုပ္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါတယ္။ တစ္ျခားအေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့တာပါပဲ။

၁၁။ Mango ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္သြားမယ့္ အနာဂတ္ အစီအစဥ္ေလးေတြလည္း ေျပာျပေပးပါအံုး။ ဘယ္လို ဆက္လက္ ခ်ဲ႕ထြင္းသြားဖို႔ ရွိလဲ အစ္မ။

ကြ်န္မတို႔ Mango အေနနဲ႔ဆိုရင္ Media နဲ႔ Advertising အေနနဲ႔ လက္ရိွလုပ္ေနတဲ့အလုပ္ေတြကို ပူေပါင္းျပီးလုပ္ရတဲ့အလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္ေယာက္တည္း ခ်ဲ႕ထြင္ျပီးလုပ္ရတဲ့အလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ competition ေပါ့ Marketing Communication အတြက္ကိုေတာ့ Whole Value Chain ကို ၾကိဳးစားျပီး လုပ္ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရိွရင္လုပ္ပါမယ္။ ဒါကေတာ့ scope အေနနဲ႔ ႀကည့္တာပါ။ ကုမၸဏီအေနနဲ႔ေတာ့ ဘယ္လုိျဖစ္ခ်င္လည္းဆုိရင္ ကြ်န္မတို႔က ပိုင္ရွင္ေတြလည္းျဖစ္ေနေတာ့ ပိုင္ရွင္ေတြအေနနဲ႔ အမ်ားၾကီးဝင္မပါရပဲ ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ သူ႔ဟာသူ operate လုပ္သြားခ်င္တာကေတာ့ ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ ေမ်ွာ္မွန္းခ်က္ေပါ့။ ကိုယ္မရိွလည္း ကိုယ္ဝင္မလုပ္ပဲ သူ႔ဘာသာသူ ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္းေနေအာင္လုပ္ဖို႔၊ quality အပိုင္းဆုိင္ရာေလးေတြ ေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို႔ အဲ့ဒါမ်ိဳးေလးေတြ ကြ်န္မတို႔ လက္ရိွေတာ့ ၾကည့္ေနပါတယ္။

၁၂။ ဒီလို အလုပ္တာဝန္ေတြကို တာဝန္ယူေနရေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ ဝါသနာပါတာေတြ လုပ္ဖို႔ အခ်ိန္ေတြကိုေရာ အစ္မအေနနဲ႔ ဘယ္လို စီမံျဖစ္ေနလဲ။

ကြ်န္မက လူေတြရဲ႕ idea ေတြကို create လုပ္ရတာ ၊ သူတို႔ idea ေတြကို နားေထာင္ရတာ ေနာက္ျပီးေတာ့ socialize လုပ္တာေတြကို ဝါသနာပါပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ကြ်န္မရဲ႕ ဝါသနာနဲ႔ သိပ္ျပီးေတာ့ မကြာပါဘူးရွင္။ အဲ့ဒီေတာ့ ကြ်န္မက ကံေကာင္းတာေပါ့ေနာ္။ အလုပ္လုပ္ေနရင္းနဲ႔ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတာေပါ့။ ကြ်န္မက စာဖတ္ရတာ သေဘာက်တယ္။ အသစ္အဆန္းေလးေတြ၊ innovative idea ေလးေတြ သိ္ရတာ ၾကိဳက္တယ္။ အဲ့ဒါေလးေတြက တစ္ခါတည္း တြဲျပီးလုပ္ေနရတဲ့ သေဘာပါပဲ။ နည္းနည္းေလးေလ်ွာ့တာကေတာ့ ရသစာေပေလးေတြ ဖတ္ဖို႔ရန္ အခ်ိန္ေလးေတြေပါ့။ စာဖတ္တာဆုိရင္လည္း ကြ်န္မတို႔က work reated စာေတြဖတ္တာ ပိုမ်ားေနတယ္ေပါ့။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီအခ်ိန္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ကြ်န္မက လူမႈေရး အလုပ္ေလးေတြ လုပ္ရတာလည္း ဝါသနာပါပါတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းကလည္း ေရွ႕ေဆာင္လူငယ္လုပ္တယ္၊ လမ္းစဥ္လူငယ္လုပ္တယ္၊ ၾကက္ေျခနီ လုပ္တယ္ေပါ့ေလ။ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳးဆုိေတာ့ ကြ်န္မက ဒါမ်ိဳးေတြလုပ္ရတာ ဝါသနာပါပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ကြ်န္မက အခ်ိ္န္နည္းနည္းေလး ပိုေပးၿပီးေတာ့ လုပ္ပါတယ္။ ပရဟိတအလုပ္ေလးေတြ လုပ္ရတာကိုလည္းၾကိဳက္ေတာ့ Myanmar Business Executive (MBE) ဆိုတဲ့ ၿမန္မာစီးပြားေရးအမွဳေဆာင္ Local NGO ေသးေသးေလးမွာလည္း ပါပါတယ္။ ၂ဝဝ၇ ေလာက္ကတည္းက စလုပ္ခဲ့တာဆိုေတာ့ အခုေတာ့ နည္းနည္းႀကာပါၿပီ။ လူငယ္ေတြကို business နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ideas ေတြေပးတဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကိုလည္း လုပ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါက ကြ်န္မရဲ႕ ဝါသနာေပါ့ေနာ္။

 ၁၃။ အိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအေနနဲ႔ မိသားစုအေရးေရာ လုပ္ငန္းပါ သဟဇာတၿဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို အခ်ိန္ေတြ စီမံၿဖစ္လဲ။

ေျပးေျပးလႊားလႊားေပါ့။ ကြ်န္မက ကေလးေတြမေမႊးခင္ကတည္းက အိမ္ေထာင္မက်ခင္ကတည္းက အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ မိသားစုေတြက အိမ္ရွင္မတစ္ေယာက္ထက္ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္လုိပဲ ျမင္ပါတယ္။ ကံေကာင္းတာေတာ့ ကြ်န္မတို႔ ၿမန္မာျပည္သားေတြက ထံုးစံအတိုင္းပဲ ေဆြေတြမ်ိဳးေတြနဲ႔ မိဘေတြကို ေခၚထားမယ္ဆုိရင္ မိဘေတြက ၾကည့္ရွဳေပးတာကိုး။ အဲ့ဒီအခ်က္ကေတာ့ အဆင္ေျပပါတယ္။

တစ္ခုရိွတာကေတာ့ ကေလးေတြကို အခ်ိန္ေပးရတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။ ကြ်န္မအမ်ိဳးသားကေတာ့ သိပ္ျပီးကိစၥမရိွပါဘူး။ သူလည္းအလုပ္လုပ္တယ္။ ကိုယ္လည္းအလုပ္လုပ္တယ္ဆိုေတာ့ သူ႔အခ်ိန္ကုိယ့္အခ်ိန္ နားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးေတြ နည္းနည္းၾကီးလာေတာ့ ကေလးေတြကို အခ်ိန္ေပးရပါတယ္။ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရး၊ ေနာက္သူတို႔ ေက်ာင္းကိစၥ၊ ေနာက္သူတို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ကိစၥ၊ ေရကူးသင္တာ စသည္ျဖင့္ ေဆြမ်ိဳးေတြနဲ႔ သြားခ်င္တာ၊ လည္ပတ္ခ်င္တာ၊ မိသားစုအတြက္ အခ်ိန္ေပးရပါတယ္။

မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ကြ်န္မက weekends ေပါ့ေလ။ တစ္ပါတ္ ၅ရက္မွာ ၂ရက္ အျပည့္ကိုေတာ့ သူတုိ႔နဲ႔အတူ အခ်ိန္ျဖဳန္းတယ္။ သူတို႔နဲ႔ မုန္႔အတူတူထြက္စားတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္။ ေရသြားကူးတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္။ သူတို႔နဲ႔ တစ္ရက္လံုးေနပါတယ္။ ဘာမွ သိပ္လုပ္ေပးရတယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔စားခ်င္တာေလးေတြကို ကြ်န္မလုပ္ေကြ်းတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔နဲ႔ အတူအျပင္ထြက္တယ္။ စာဖတ္တယ္။ ရုပ္ရွင္ၾကည့္တယ္ေပါ့။ အဲ့ေလာက္ကိုပဲ ကြ်န္မ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ညဘက္ေပါ့။ မိသားစုအေနနဲ႔ေတာ့ အလုပ္ျပီးဖို႔ အျပင္ထြက္စရာ အေၾကာင္းေလးေတြမရိွဘူးဆိုရင္ တစ္ပါတ္မွာ ၃ ရက္ေလာက္ေတာ့ ေျခာက္နာရီခြဲေလာက္မွ ျပန္ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ေလာက္ ျပန္ေရာက္လာရင္ေတာ့ ကေလးေတြနဲ႔ ေနတယ္။ သူတို႔ အိမ္စာေလးေတြကို ၾကည့္ေပးတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ ရိွရင္ေတာ့ တကယ့္အိမ္ရွင္မလို ေတာက္ေလွ်ာက္လိုက္ၾကည့္ေနျပီး လုပ္ေပးမယ့္အရာေတြေတာ့ ကြ်န္မက ေတာ္ေတာ္ၾကိဳးစားျပီးလုပ္ရတယ္။ ခုနက ေျပာသလုိေပါ့ ဝါသနာလို႔ ေျပာတဲ့ေနရာမွာ ဝါသနာေတြနဲ႔ လုပ္ခ်င္တဲ့အရာေတြကို ကြ်န္မနည္းနည္းေလွ်ာ့ရပါတယ္။ ေလ်ွာ့ျပီးေတာ့ မိသားစုကိစၥကို အခ်ိန္ေပးရတယ္။ သားေတြကို အခ်ိန္ေတြ ေပးရတာေပါ့။

၁၄။ အစ္မ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ မ်ားလာတဲ့ အခါ ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႔ ေျဖေဖ်ာက္ေလ့ရွိလဲ။

တက္ႏိုင္ရင္ေတာ့ stress မရိွေအာင္ေနပါတယ္။ တစ္ခုခုဆုိရင္ ကြ်န္မက ကိုယ့္ပုခံုးေပၚကို မတင္ထားဘူးေပါ့။ တစ္ခုခုျဖစ္ေနရင္ေတာင္ ကြ်န္မက ျဖစ္မယ့္သေဘာပဲေလ ဆိုျပီး ကြ်န္မက ignore လုပ္လို႔ ရတယ္။ သို႔ေသာ္ မ်ားေသာအားျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈရိွတဲ့အရာဆုိရင္ သီခ်င္းနားေထာင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကြ်န္မက ေပ်ာ္ရႊင္စရာေကာင္းတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ေလးမွာ ေရႊ႕ေနပါတယ္။ စိတ္ရွဳပ္စရာေကာင္းသြားရင္ shopping သြားလိုက္တယ္။ Spa သြားလိုက္တာမ်ိဳးတို႔ေပါ့။ ကြ်န္မေျပာင္းလုပ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကြ်န္မကေလးေတြက ကြ်န္မအတြက္ big stress reliever ေတြပါပဲ။ စိတ္ရွဳပ္တာေတြ၊ စိတ္ညစ္တာေတြ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။

 ၁၅။ ေအာင္ၿမင္မွဳရဖို႔ မိန္းကေလးေတြအေနနဲ႔ ရွိထားသင့္တဲ့ စိတ္ထားေလးေတြကိုေရာ ညီမငယ္ေလးေတြ စိတ္ဓာတ္ခြန္အားၿမင့္တင္ေရးအတြက္ ေၿပာၿပေပးပါအံုး။

ယခုေခတ္မိန္းကေလးေတြက ကြ်န္မတို႔ေလာက္ confuse မျဖစ္ေတာ့ဘူးလို႔ ကြ်န္မယူဆပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔တုန္းကေတာ့ တစ္ေနရာတစ္ေနရာ ေရာက္လာရင္ ဗ်ာမ်ားရတာေပါ့။ အိမ္ရွင္မေကာင္းျဖစ္ခ်င္တာလား၊ ေအာင္ျမင္ခ်င္တဲ့သူျဖစ္ခ်င္တာလား ဆိုတာကို ကြ်န္မတို႔ အျမဲစဥ္းစားရတယ္။ ဒီဘက္ေခတ္မွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း အခြင့္အေရးေတြ ျပည့္ျပည့္ဝဝရေနျပီလို႔ိ႔ ယူဆပါတယ္။ ကြ်န္မေတာ့ မိန္းကေလးအေနနဲ႔ လုပ္ေနၾကျပီျဖစ္တဲ့အေၾကာင့္ တိုးတက္မႈကုိရွာပါ။ သတၱိရိွပါဆိုျပီးေတာ့ မေျပာေနေတာ့ပါဘူး။ အားလံုးလုပ္ေနၾကတာဆိုေတာ့ေလ။

တစ္ခု စဥ္းစားမိတာက အမ်ိဳးသမီးအေနနဲ႔ေတာ့ ကြ်န္မတို႔က provider ပါ။ မိန္းမေတြဆုိတာ ဘယ္လိုေျပာမလဲေနာ္ ကြ်န္မတို႔က အျမဲေပးရတဲ့သူေတြပါ။ ဘာပဲၾကည့္ၾကည့္၊ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္တဲ့ေနရာမွာပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ကြ်န္မတို႔က ေပးရတာပါ။ လူေတြကလည္း ကြ်န္မတို႔ဆီက ရမယ္လို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာပါ။ မိသားစုတစ္ခုကိုပဲ ၾကည့္ၾကည့္ေပါ့။ ဒီလိုေပးဆပ္တာက ကြ်န္မတို႔ အေမေတြ အျမဲလုပ္ခဲ့တဲ့ အရာပါပဲ။ ကြ်န္မေတာ့ မိန္းကေလးေတြကို ဘာေျပာခ်င္လည္းဆုိေတာ့ မိန္းမေတြက ေတာ္ရမယ္။ တတ္ရမယ္။ smart ရိွရမယ္။ မွန္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ မိန္းမေတြရဲ႕ တကယ့္အသိစိတ္ ေမြးရာပါျဖစ္တဲ့ မိမိ မိသားစု မိမိ အသိုင္းအဝုိင္း မိမိ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးျပီးေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္လုပ္ႏိုင္တဲ့သူ မိန္းမေတြရဲ႕ အရည္အေသြးေတြကို ပိုျပီးေတာ့ ေတာက္ေျပာင္လာေအာင္လုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။

 ၁၆။ ပရဟိသေလးေတြလည္း လုပ္တယ္ဆိုတာ သိလိုက္ရပါတယ္အစ္မ။ ဘာေလးေတြ လုပ္ၿဖစ္တယ္ဆိုတာေလးလည္း မွ်ေဝပါအံုးရွင္။

အစ္မတို႔က ဒီ Myanmar Bussiness Executive အေနနဲ႔ကေတာ့ ကြ်န္မတို႔က capacity development အတြက္ဆိုျပီး စခဲ့တယ္။ ကြ်န္မတို႔ ဒီ program မွာ သင္ခဲ့ၾကျပီးေတာ့မွ ေတာ္ေတာ္ေလးေလးကို ႏွစ္သက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကြ်န္မတို႔က sharing ေပါ့၊ business နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ capacity sharing အေနနဲ႕ စလုပ္ခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီေတာ့ ကြ်န္မတုိ႔က သင္တန္းေတြရိွတယ္။ ကြ်န္မတို႕က business management နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့သင္တန္းေပါ့ေနာ္ Mini MBA ေလးလိုေပါ့။ ေနာက္ Finiance၊ ေနာက္ SME Management၊ ေနာက္ Micro Financing အဲ့လိုဟာမ်ိဳးေတြရဲ႕ သင္တန္းလည္းရိွပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔က တစ္ျခား NGO ေတြနဲ႔ ပူေပါင္းျပီးေတာ့ free course ေတြေပးပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဟာေတြက်ေတာ့လည္း အခေၾကးေငြယူတဲ့ Corporate Training ေတြလည္း လုပ္ပါတယ္။ ဒါက ဟုိဘက္ social work၊ ဒါက education တစ္ပိုင္းေပါ့။ အဲ့ဒီမွာပဲ Social Development Sector ဆိုတာရိွပါတယ္။

Social Development Sector က ဘာလုပ္လည္းဆိုရင္ ေက်းရြာနဲ႔ ျမိဳ႕ေသးေလးေတြမွာ ရိွတဲ့ community ေတြကို လိုအပ္တဲ့ capacity ေတြ သင္ေပးတာမ်ိဳး၊ skills ေတြ ျမွင့္တင္ေပးတာမ်ိဳး လုပ္ပါတယ္။ ဥပမာ Teamwork, Leadership ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ျပီးရင္ လိုအပ္တဲ့အျခား Management, Financial Management တို႔ေပါ့ေနာ္။ အဲ့လိုဟာမ်ိဳးေလးေတြကို ကြ်န္မတို႔က ေက်းရြာလူထုေလးေတြကုိ သင္ေပးတဲ့အရာလည္း လုပ္ပါတယ္။

ေက်းရြာဘယ္လိုေရာက္သြားတာလဲဆုိတာေတာ့ ဒါ နာဂစ္ေႀကာင့္ပါ။ နာဂစ္မတိုင္ခင္ကေတာ့ ၿမိဳ႔ေပၚမွာပဲ ကေလးေတြကို business people ေတြ ျဖစ္လာေအာင္ ကြ်န္မတို႔ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာက ပါဝင္မယ္ဆိုျပီးေတာ့ MBE ကို စေထာင္ခဲ့တာပါ။ ျပီးေတာ့ traning center ေလးကို စတင္တည္ေထာင္လုိက္တယ္။ BCB လို႔ေခၚပါတယ္။ BCB Traning Center ေပါ့။

အဲ့ဒါေလး စလုပ္ခဲ့ရာကေနျပီးေတာ့မွ ကြ်န္မတို႔ နာဂစ္ျဖစ္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ရင္းနဲ႔ ေက်းရြာကို ေရာက္သြားတာေပါ့။ ေက်းရြာထဲကို ေရာက္သြားရင္းကေနျပီးေတာ့ Capacity Development လုိတယ္ဆုိျပီးေတာ့မွ လူငယ္ေတြကို Development လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ အဓိကေတာ့ ကြ်န္မအေနနဲ႔ဆိုရင္ အဲဒီမွာ လက္ရိွအေနအထားမွာေတာ့ ကြ်န္မက ဒုဥကၠ႒ပါ။ ကြ်န္မတုိ႔ အေနနဲ႔ဆုိရင္ေတာ့ business development ကိစၥရယ္ social development ကိစၥရယ္ အဲ့ဒီႏွစ္ခုရယ္ capacity လုပ္တဲ့ဘက္ကဆုိရင္ ကြ်န္မတို႔လုပ္ပါတယ္။

 ၁၇။ အစ္မအေနနဲ႔ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လံုး ျဖတ္သန္းသြားခ်င္တဲ့ ဘဝေနထိုင္မႈပံုစံေလးက ဘယ္လိုေလးျဖစ္မလဲ အစ္မ။

အခုခ်ိန္ကေနစေျပာရမလား၊ ဟိုတုန္းက စေျပာရမလား။ အခုအခ်ိန္ကေန စေတြးရင္ေတာ့ ကြ်န္မက အသံုးဝင္တဲ့လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ မိသားစုအတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ့္ community အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံအတြက္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အသံုးဝင္တဲ့ သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ ေပးႏိုင္တဲ့သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတာထက္ မိသားစုေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ သိုင္းသိုင္းဝိုင္းဝိုင္း၊ မေႀကာင့္မႀက စိတ္ပူပင္စရာေလးေတြ မရိွပဲနဲ႔ ေပးႏိုင္တဲ့ ျဖန္႔ေဝေပးႏိုင္တဲ့ အေနအထားေလးတစ္ခုအေနနဲ႔ သြားခ်င္ပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။

 ၁၈။ Marketing ကို ေလ႕လာေနတဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္ စကားလက္ေဆာင္ေလး ေျပာေပးပါအံုး။

Marketing နဲ႔ပတ္သက္ရင္ကေတာ့ marketer ပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေလ့လာမႈအပိုင္းလိုပါတယ္။ ျမင္သမွ်အရာေတြကို ကြ်န္မတို႔ အေလးထားရမယ့္အရာေတြ အမ်ားၾကီးရိွပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ behavior ေတြကို practice လုပ္ျပီး ျမင္ၾကည့္ေနရမယ့္ အရာေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ curious ရိွရပါမယ္။ marketer ေတြက curious ျဖစ္ရပါမယ္။ စူးစမ္းေလ့လာခ်င္တဲ့စိတ္၊ သိလုိတဲ့စိတ္ အမ်ားၾကီးထားဖုိ႔လိုပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ marketer မွာ ငါသိျပီဆိုျပီး ရပ္လုိက္တဲ့ေန႔ဟာ marketer က အဲ့ဒီေနရာမွာ လမ္းဆံုးသြားတဲ့သေဘာပါ။ အၿမဲအၿမဲ အသိေတြ ေလ့လာေနရမယ္။ စိတ္ဝင္စားရမယ္။ Marketing ကို စိတ္ဝင္စားေနတဲ့သူေတြ လုပ္ရမယ့္အရာပါ။

၁၉။ ေအာင္ျမင္ခ်င္သူတိုင္း အထူးသတိျပဳရမယ့္ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေလးေတြေရာ အစ္မ အေတြ႔အၾကံဳအရ အၾကံေပးပါအံုး။

ကြ်န္မေတာ့္ ေအာင္ျမင္မႈဆိုရင္ ေျပာစရာေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ အခုနဲ႔ ကိုက္ညီဖို႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ opportunity ကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပီးေတာ့ လုပ္ရဲေအာင္ သတၱိရိွဖို႔ လုိပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ ကိုယ့္အတြက္ အခြင့္အလမ္းရိွမလဲ။ အခြင့္အလမ္းရွာတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ရလာတဲ့အခြင့္အလမ္းကိုလည္း မဆုတ္မနစ္ ၾကိဳးစားျပီး အားထုတ္သြားဖို႔ လုိပါလိမ့္မယ္။ ဒါဆုိရင္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာပါ။