အမ်ီဳးသမီးတိုင္းသိထားသင့္တဲ့ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

blank

     သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဆိုတာ တစ္ကမာၻလံုးက အမ်ိဳးသမီးထုၾကီးရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ကို ျခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ေရာဂါၾကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ သားအိမ္ရဲ႕ ေအာက္ဘက္မွာ မိန္းမကိုယ္(Vagina) နဲ႔ဆက္စပ္ထားတဲ့ သားအိမ္ေခါင္း(cervix) ရွိပါတယ္။ ထို သားအိမ္ေခါင္းအတြင္းက ဆဲလ္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔မရႏိုင္ေအာင္ ၾကီးထြားလာတဲ့အခါမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ (cervical cancer) ျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကို ေစာေစာေတြ႔ရွိျပီး ေစာေစာကုသေလ၊ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ေခ် မ်ားေလ ျဖစ္ပါတယ္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အမ်ားစုဟာ HPV (human papillomavirus) လို႔ေခၚတဲ့ ကူးစက္ေရာဂါပိုးတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထိုဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာရွိျပီး  လိင္မွတဆင့္ကူးစက္တတ္ပါတယ္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာလကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ။

  • မိန္းမကိုယ္မွ ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ ေသြးဆင္းျခင္း
  • ခါးေအာက္ပိုင္းႏွင့္ တင္ပဆံုတဝိုက္နာက်င္ျခင္း
  • လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္နာက်င္ျခင္း
  • ပံုမွန္ထက္မ်ားေသာ အျဖဴဆင္းျခင္း တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဟာ ေရာဂါျဖစ္စမွာ ထူးျခားတဲ့လကၡဏာမျပဘဲ ေရာဂါကၽြမ္းတဲ့အျခအေနမွာမွ လကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္အမ်ိဳးသမီးတိုင္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာစစ္ေဆးမႈ (Pap Test)ကို ပံုမွန္ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ ပံုမွန္စစ္ေဆးျခင္းေၾကာင့္ သားအိမ္ေခါင္းအတြင္းမွ ဆဲလ္မ်ားမူမမွန္မႈကို အခ်ိန္မီသိရွိႏိုင္ျပီး ကင္ဆာဆဲလ္အျဖစ္ မေျပာင္းခင္ အခ်ိန္မီအျမစ္ျပတ္ကုသႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဤေဆာင္းပါးကို ဂႏၳဝင္မဂၢဇင္းမွ ေရးသားတင္ဆက္သည္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေတြလဲ။

၁။ HPV (human papillomavirus) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကူးစက္ခံရျခင္း – HPV ပိုးဟာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ပြားေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုပါ။

၂။ ခုခံအားက်ဆင္းျခင္း – ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွာ HPV ေရာဂါပိုးကို ခုခံႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ကိုယ္ခံအားမရွိတာေၾကာင့္လည္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။

၃။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း – တစ္ေန႔ကို ေဆးလိပ္ ၂လိပ္ပံုမွန္ေသာက္သံုးတတ္တဲ့မိန္းမေတြဟာ ေဆးလိပ္လံုးဝမေသာက္တတ္တဲ့မိန္းမေတြထက္ ကင္ဆာျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။

၄။ အသက္အရြယ္အပုိင္းအျခား – သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဟာ အသက္ ၂ဝ ဝန္းက်င္၊ အသက္ ၃၅ႏွစ္ဝန္းက်င္နဲ႔ အသက္ ၄ဝေနာက္ပိုင္းအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္။

၅။ သားဆက္ျခားေဆးေသာက္သံုးျခင္း – သားဆက္ျခားေဆးေသာက္သံုးျခင္းကလည္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ပြားမႈကို တိုးျမင့္ေစတယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားကဆိုပါတယ္။

၆။ Diethylstilbestrol (DES) ပါဝင္တဲ့ ေဆးဝါးမွီဝဲျခင္း – diethylstilbestrol (DES)ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ကိုယ္ဝန္ပ်က္မက်ေအာင္ ကာကြယ္တဲ့ေသာက္ေဆးေတြရဲ႕ ပါဝင္ပစၥည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနစဥ္ ထိုေဆးဝါးမွီဝဲခဲ့တဲ့ မိခင္ေတြေၾကာင့္ သမီးျဖစ္သူမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။

၁။ အသက္ ၂၁ႏွစ္အရြယ္ကစျပီး သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာစမ္းသပ္မႈ ပံုမွန္ျပဳလုပ္ပါ။

၂။ HPV ဗိုင္းရပ္ရွိမရွိ ပံုမွန္စစ္ေဆးပါ။

၃။ HPV ဗိုင္းရပ္စ္ကာကြယ္ေဆး ထိုးပါ။ HPV ကာကြယ္ေဆးႏွစ္မ်ိဳးရွိျပီး အသက္ ၁၁ႏွစ္နဲ႔ ၁၂အရြယ္မွာ ထိုးသင့္ပါတယ္။ အသက္ ၁၁ႏွစ္မွာ မထိုးထားတဲ့မိန္းကေလးမ်ားအတြက္လည္း အသက္ ၁၃ႏွစ္ကေန ၂၆ႏွစ္ၾကားမွာ ကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ရပါတယ္။